7-Taklid Etmek

7-Taklid Etmek

Ümmetlerin sapıklığının temelinde taklid vardır. Nitekim Allah Teâlâ taklidi kötüleyerek şöyle buyurmuştur:

“Onlara,“Allah’ın indirdiğine ve rasule gelin” denildiği zaman onlar, “Atalarımızı üzerinde bulduğumuz (yol) bize yeter” demektedirler. (İyi ama) ya ataları hiçbir şey bilmemiş ve doğru yolu da bulamamış idiyseler!” (maide 104)

“Ateşte yüzlerinin çevrildiği o gün, “Keşke Allah’a itaat etseydik ve keşke Rasûle itaat etseydik” derler. Ve yine derler ki ; “Rabbimiz! Biz, efendilerimize ve büyüklerimize itaat ettik; onlar da bizi doğru yoldan saptırdılar.”(Ahzab 66-67)

“Onlar babalarını sapıklık üzere buldular. Kendileri de onların izlerinden koşturuyorlar”(Saffât 69-70)

Ebu hureyre radıyallahu anh’den Rasulullah sallallahu aleyhi ve selem şöyle buyurdu:

“Şayet Yahudi âlimlerden on tanesi bana iman etseydi yeryüzündeki bütün Yahudiler bana iman ederlerdi.”1

Bu hadis, âlimleri delilsiz taklit ve taassup ile bağlanmanın Yahudilerin bir özelliği olduğunu göstermektedir.

Allah Teâlâ şöyle  buyurmuştur:

“Rabbinden apaçık bir delil üzerinde olan kimse, kötü ameli kendisi için süslenilen ve heveslerine uyan kimse gibi olur mu?” (Muhammed 14)

“Oysa Allah’tan bir hidayet olmaksızın kendi bâtıl hevesine uyan kimseden daha sapık kim vardır? Allah, zâlim olan kimselere asla hidayet etmez.”(Kasas 50)

“De ki: Eğer sahiden doğru söylüyorsanız delilinizi getirin.”(Bakara 111)

İbn Mes’ud radıyallahu anh şöyle demiştir: “Kişi kendisini, yeryüzündekilerin tamamı küfre girse bile küfre .” girmeyecek şekilde şartlandırsın. Sizden biriniz uydu/taklitçi olmasın.” Uydu nedir diye sorulunca şöyle dedi:

“Ben insanlarla beraberim” diyen kimsedir. Şüphesiz kötülük örnek alınamaz.”2

Yine İbn Mes’ud  radıyallahu anh dedi ki: “Sizden biriniz dininde bir kimseyi taklit etmesin! Zira o iman etmişse iman etmiş, küfretmişse küfretmiş olur. İllede birine uyacaksanız ölmüş olan sahabelere uyunuz. Zira hayatta olanın fitneye düşmesinden emin olunamaz.”3

İbn Teymiyye şöyle demiştir: “Kötülenen taklid; başkasının sözünü delilsiz olarak kabul etmektir.”4

İbn Abdilberr’in Camiu Beyani’l-İlm’de ve İbn Kayyım’ın İ’lamu’l-Muvakkiin’de naklettikleri üzere, taklidin ilim olmadığında ittifak edilmiştir.

İbn Kayyım rahimehullah şöyle demiştir: “Haram kılınan taklit üç türdür: 

Birincisi: Babaları taklid etmekle yetinerek Allah’ın indirdiklerinden yüz çevirmek ve ona hiç bakmamaktır.

İkincisi: Taklid eden kimsenin, gürüşünü taklid ettiği kimseyi bilmemesi.

Üçüncüsü: Hüccet ikamesi ve delilin ortaya çıkmasından sonra buna aykırı olan görüşü taklid etmeye devam etmek.”5

1 Sahih. Buhârî (3941) Muslim (2793) Ahmed (2/246, 416)

2 Hasen mevkuf. İbn Batta el-ibane (29) Ebu Nuaym Hilye(1/136-137) İbn Hazm el-İhkam (6/293)

3 Sahih mevkuf. Taberânî, (9/152) Beyhakî, (10/116); Lalekâ’î, İtikâdu Ehli’s-sunne, (1/93); İbn Hazm, el-ihkâm, (6/255); Ebu Nu’aym, Hilye, (1/136) İbnu’l-Cevzî, Safvetu’s-Safve, (1/421) Heysemi, Mecma’u’z-Zevâ’id , (1/180).

* Huzeyfe radıyallahu anh’den benzeri için bkz: Tirmizi,(3/146) ve Bezzâr, (2802).

4 El-Mecmu (4/197)

5 İ’lamu’l-Muvakkiin(2/187)