8- Zayıf ve Uydurma Hadislere Dayanmak

8- Zayıf ve Uydurma Hadislere Dayanmak

Ebu Katade radıyallahu anh’den: “Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in şu minber üzerinde şöyle buyurduğunu işittim:

“Sizleri benden çokça hadis rivayet etmekten sakındırırım. Kim benim adıma hadis söyleyecekse hakkı veya doğruyu söylesin. Kim bana söylemediğim bir şeyi nispet ederse cehennemde oturacağı yere hazırlansın .”1

Semura b. Cundub radıyallahu anh’den: Rasulullah sallallahu aleyhi ve selem şöyle buyurmuştur:

“Kim yalan olduğunu bildiği bir sözü benden rivayet ederse o da yalancılardan birisidir.”2

İbn Teymiyye rahimehullah şöyle demiştir: “Dinde sahih veya hasen olmayan zayıf hadislere dayanmak caiz değildir.”3

Yine şöyle demiştir: “İmam Ahmed ancak; “Tergib ve terhib konusunda gelen rivayetlerin isnadlarında kolay davranırdık” demiştir. Bunun anlamı; bu konuda gelen rivayetlerin isnadlarında kendileriyle delil getirilen güvenilir kimseler olmasalar da bunları isnadlarıyla rivayet ederdik demektir. Amellerin faziletleri konusunda zayıf hadisle amel edilir diyenin sözüde böyledir. Bu ancak Salih amellerle amel edilmesi hakkındadır. Mesela Kur’an okumak, zikir, çirkin amellerden uzaklaşmak gibi konularda zayıf hadis rivayet edilmesi böyledir.”4

İmam Ahmed burada “Bunları isnadlarıyla rivayet ederdik” demiştir. Hadisleri isnadlarıyla rivayet eden, sorumluluğu üstünden atmıştır. Zira araştırmacı bunu görür ve delil getirmeye elverişli olup olmadığına hükmeder. Bundan dolayı İmam Ahmed’in sözünü, zayıf hadislerle amel etmeye delil getirmek haktan uzaktır. Bu yüzden İbn Teymiyye şöyle demiştir: “İmam Ahmed’in sahih veya hasen olmayan zayıf hadisleri delil getirdiğini nakleden kimse hata etmiştir.”5

Şatıbi şöyle demiştir: “İsnadı zayıf olan hadisleri, Nebi sallallahu aleyhi ve sellem’in söylediğine dair zan galip olmadığı için, bunların üzerinde hüküm dayandırmak mümkün olmadığına göre, yalan olduğu bilinen hadislerin durumu ne olabilir?”6

1 Hasen. İbn Mace (35) Ahmed (5/297)

2 Sahih. Muslim (1/8) İbn Hibban (1/212)

3 Kaidetu’l-Celile(162)

4 Mecmuu’l Fetava(18/66-67)

5 Kaidetu’l-Celile(163)

6 İtisam(288)