2- Re’yi/Şahsi Görüşleri Delilin Zahirinin Önüne Geçirmek

Allah Teala şöyle buyurmuştur:

“Ey iman edenler! Allah’ın ve Rasulünün önüne geçmeyin. Allah’tan korkun.

Şüphesiz Allah, her şeyi hakkıyla işitendir; hakkıyla bilendir.” (Hucurat 1)

“Eğer bir şeyde anlaşmazlığa düşerseniz. Allah’a ve ahiret gününe inandığınız taktirde, onu, Allah’a ve rasule arz edin. Bu netice itibariyle daha hayırlı ve daha güzeldir.” (Nisa 59)

“Allah ve Rasulü bir şeye hükmettikleri zaman, mü’min erkek ve mü’min kadının kendi işlerinde artık başka bir şeyi seçmeye hakları yoktur. Kim Allah’a ve Rasulüne karşı gelirse, apaçık bir sapıklığa düşmüş olur.” (Ahzab 36)

“Fakat hayır; Rabbine yeminler olsun ki onlar, aralarındaki çekiştikleri şeyler hakkında seni hakem yapıp, sonra da verdiğin hükümden dolayı içlerinde hiçbir sıkıntı duymadan tam bir teslimiyet göstermedikçe iman etmiş olmazlar.” (Nisa 65)

Abdullah b. Amr radıyallahu anhuma’dan: Nebi sallalahu aleyhi ve sellem’in şöyle buyurduğunu işittim:

“Muhakkak ki Allah ilmi size verdikten sonra çekip almak suretiyle kaldırmaz. Lakin âlimlerin canlarını ilimleriyle birlikte almak suretiyle kaldırır. Geriye cahil insanlar kalır. Onlara fetva sorarlar, onlarda görüşleriyle fetva vererek hem kendileri sapar, hem de başkalarını saptırırlar.”1

Ali radıyallahu anh şöyle demiştir: “Şayet din görüş ile olsaydı, mestlerin altına mesh etmek, üzerine mesh etmekten daha uygun olurdu. Fakat Rasulullah sallallahu aleyhi ve selem’in mestlerin üzerine mesh ettiğini gördüm.”2

Re’y (görüş), Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’den gelenlere ve selefin üzerinde bulunduğu yola aykırı olduğunda bu bir bid’attir. Şâtibî şöyle demiştir: “Görüş, sünnete aykırı olduğu zaman bid’at ve sapıklık olur.”3

Nitekim Hadis ehli,re’y ehlinin mukabili olarak “Ehl-i Hadis” diye isimlendirilmiştir. Çünkü re’y ehli görüşlerini hakkın önüne geçirmeye devam ettiklerinden, Hadis ehli, bu şiarlarıyla re’y ehlinden ayrılmışlardır. Hadis ehli, Allah’ın dininin önüne  geçirilen görüşleri kabul etmez ve razı olmazlar.

Ebu’l Kasım el-İsbehani şöyle demiştir: “Hadis ehlinin ittifak etmelerinin sebebi, onların dini Kitap ve sünnet’ten,nakil yoluyla almalarıdır.Böylece ittifak ve uyuma varis olmuşlardır. Bid’at ehli ise dini görüşlerden alırlar, böylece ayrılık ve ihtilaflara  varis olurlar.

1 Sahih.  Buhari (7307) Re’y (şahsi görüş) ve kıyasla zorlamanın kötülenmesi babı

2 Hasen  Ebu Davud (162)

3  El-itisam (2/335)