12-Haber-i Vâhid Olduğu Gerekçesiyle Sahih
Hadisleri Reddetmek
Ahad haberler, dini kaideler ve hükümler
bakımından aynı mütevatir gibi bağlayıcıdır. Ahad haber, mütevatir haberi nesh
edebilir, mütevatir haberde umum geleni, ahad haber tahsis edebilir. Salih
selef kaidelerde ve hükümlerde ahad ile
mütevatir arasında ayrım yapmamıştır. Bilakis böyle bir ayrım sonradan çıkan
bir bid’attir.
Nitekim sahabeler, Beytu’l-Makdis’e yönelmenin
nesh edilip, kıblenin Ka’beye çevrilmesinde tek kişinin haberiyle amel
etmişler, namaz esnasında yönlerini değiştirmişlerdir.1
Medine’de birisi: “Dikkat edin! Şüphesiz sarhoş edici
içkiler haram kılındı” diye seslendi. Bunun üzerine insanlar hemen evlerindeki
içki kaplarını kırdılar. Öyle ki Medine sokaklarına içkiler aktı.2
Enes radıyallahu anh şöyle demiştir: “Adamın bu
haberinden sonra ne geri döndüler ne de bu konuda sordular.3 Bu da sahabelerin tek kişinin haberiyle, onu
sorgulamaya bile gerek kalmadan amel ettiklerinin delillerindendir.
Allah azze ve celle :
“Size bir fasık haber getirdiği zaman
onun doğruluğunu araştırın” buyurmuştur(Hucurat
6) Bunun mefhumu muhalifi:size fasık olmayan biri haber getirirse onu kabul
edin demektir.
Yine Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem, Muaz b.
Cebel, Ali ve Ebu musa el-Eşari radıyallahu anhum’a Yemen’e birer başlarına
göndermişti. Tebliğ etmekle görevlendirdikleri husus ise sadece ameli konular
değil, tevhid gibi akide konularıydı.4
İbn Kayyım rahimehullah şöyle demiştir: “Diyorlar ki: “Ahad
haberler zan ifade ederler, bu yüzden akidede esas alınmazlar” Bu iddia çok önemli,
tehlike ve üzerinde dikkatle durulması gereken hassas bir akide meselesidir.
Hadisleri reddetmek veya kabul etmek gibi birçok konu böyle bir önermeden
etkilenebilir. Bu akide kaidesine dair deliliniz nedir? Bunu mütevatir
delillerle ispat edin, sizin metodunuza göre amel edelim. Akideye dair
delilleri nasıl zanlara ve kuruntulara dayandırabiliyorsunuz, sonra da bu bu
uğurda birçok hadisleri reddediyorsunuz?”5
